Inflatie vereist een betere analyse

Inflatie vereist een betere analyse

In het Commentaar van 8 april jl. wordt om meer waakzaamheid voor inflatie gevraagd. Om een doelmatig anti-inflatiebeleid te voeren, moet men het fenomeen goed begrijpen. Anders is het niet mogelijk om een betrouwbare empirische indicator te berekenen. Omdat inflatie samenhangt met andere belangrijke variabelen, zoals werkloosheid, moeten politici, niet centrale bankiers, vaststellen welk inflatiecijfer optimaal is.

Nu moeten we onderscheid maken tussen een stijging van de macro-prijs als gevolg van toegenomen schaarste van één of enkele belangrijke goederen enerzijds, en een proces van prijsstijgingen, waarbij zowel kapitaal als arbeid tracht inkomensverlies af te wentelen. In het eerste geval moeten alle inkomenstrekkers het nationale verlies nemen. In het tweede geval zal de overheid, al dan niet geadviseerd door overleginstituties, moeten kijken of er ruimte is voor compensatie voor loon- en uitkeringstrekkers.

Twee voorbeelden waarin er geen compensatie moet worden gegeven. Als de import van energie duurder wordt, is dat een geval van nationale verarming. Dus moeten we allemaal meedoen bij de betaling van de rekening. Als de btw stijgt, omdat de rekening van de gezondheidszorg weer is gestegen, ook dan moeten we de rekening samen betalen. Als veel inkomenstrekkers worden gecompenseerd omdat we meer en betere gezondheidszorg consumeren, dan worden de economische verhoudingen scheef getrokken. Kortom, het CBS moet proberen een betere inflatie-indicator te berekenen.

Ook voor het macro-economische beleid is het van groot belang om een goede indicator te hebben. De reden waarom centrale banken de neiging hebben om 2% prijsstijging als prijsstabiliteit te betitelen, is verouderd. Bovendien heeft het begrotingsbeleid van de eurozone in het afgelopen decennium last gehad van een inflatiefobie, terwijl er in geen velden of wegen sprake was van inflatie. De huidige ‘inflatie’ weerspiegelt meer een tijdelijke schaarste. Als de dat gaan bestrijden met renteverhogingen en schuldenvermindering, koersen we willens en wetens af op een volgende depressie.

Piet Keizer, emeritus associate professor Economic Methodology, Utrecht University School of Economics. 14-04-2022.