Heleen Slagter over geest en brein
In Trouw van 1 februari (2020) is een column van Heleen Slagter afgedrukt, die als volgt begint: “De menselijke geest is zo complex, en zo fascinerend”. Vervolgens komt er een uitleg van een nieuwe “theorie” in de cognitieve neurowetenschappen ”de minimale voorspelfouttheorie, waaraan het brein lijkt te gehoorzamen. De geest is niet gedefinieerd, en niet geanalyseerd. De sprong naar het brein is snel gemaakt. Dit brein blijkt een realiteit te kunnen construeren. In die realiteit speelt een gevoel van ‘zelf’ ook een rol.
In dit cognitief-neurowetenschappelijke paradigma is geen plaats voor een geest, dat het functioneren van het brein, en van de overige lichaamsdelen beinvloedt. Er is geen psychologie meer. Ik denk dat deze reductie van onze geest tot louter brein, goed passend in het materialisme van onze tijd, een belangrijke verarming is van de voorstelling die we van onszelf maken. Een fenomeen als vrijheid en verantwoordelijkheid van een individu bestaat niet meer, en dat leren we elkaar door er niet meer over te praten. Het is dus de hoogste tijd dat digitale technieken een plaats krijgen in onze hersenen, zodat programmeurs die verantwoordelijkheid overnemen. Is dat VU en Trouw?
Piet Keizer, professor of economic methodology, Utrecht University School of Economics, p.k.keizer@uu.nl; www.pietkeizer.nl.