Handelspolitiek en monetaire politiek
In de NRC van 20 juni schreef redacteur Egbert Kalse een artikel over de relatie tussen de handelsoorlog die Trump aan het voeren enerzijds en de gevolgen die het heeft voor de monetaire politiek van de Fed en de ECB anderzijds. De centrale banken maken zich zorgen over de negatieve effecten van de handelsoorlog, voor de wereldeconomie. Ter compensatie overwegen ze een verlaging van de rente en de ECB overweegt het opnieuw opstarten van het aankoopprogramma.
Naar mijn idee is het onverstandig om het monetaire beleid te gebruiken, terwijl er geen echte macro-economische oorzaken aan de dreigingen ten grondslag liggen. Trump is een oorlog begonnen, omdat hij van mening is dat de Chinese overheid op een oneerlijke manier de prijzen van de Chinese goederen vaststelt. Vele landen zijn dit met hem eens. In dat geval tracht hij dus alleen een oneffenheid in de prijsstructuur te repareren. In perioden, waarin forse prijsaanpassingen plaats vinden, zullen de macro-economische aggregaten een dalend verloop hebben – een recessie dus. Maar als centrale banken op iedere dreiging van een recessie de rente laten dalen en de hoeveelheid geld in omloop laten stijgen, dragen ze bij aan de volatiliteit van prijzen en prijsstructuur. Vele centrale bank ‘watchers’ rapporteren elke dag of er al dan niet een rentedaling aankomt. Veel beter is bij te dragen aan de stabiliteit van het wereldsysteem door een stabiele rentevoet te hanteren. Bovendien is het verstandig om de hoeveelheid geld in omloop niet teveel te beinvloeden – laten de vragers naar kasgeld dat maar bepalen. Gezien de voortdurende dreiging van spaaroverschotten, zal die stabiele rente laag moeten zijn.
De depressie van de afgelopen jaren had een hele andere oorzaak. Maar ook toen lag de nadruk teveel op de mogelijkheden van de monetaire politiek, terwijl begrotingspolitiek en loonpolitiek toen een substantiele bijdrage hadden kunnen leveren. Dat is toen niet gebeurd – een grote fout. Maar laten we nu er verstoringen van micro-economische aard zijn, niet ons macro-economische apparaat weer in stelling brengen. Dat leidt alleen maar tot meer kunstmatig vastgestelde prijzen, en dus tot verdere noodzaak tot aanpassing.
Piet Keizer, Utrecht University School of Economics, 8-07-2019
Piet Keizer 