De Nederlandse politiek heeft niets van de crisis geleerd
Op de SP na hebben alle partijen de stelling geaccepteerd dat het kabinet-Rutte ons land goed door de crisis heeft geholpen. De Nederlandse economie trekt aan en de overheidsfinanciën zijn weer op orde. Van de VVD viel dit te verwachten; haar neoliberale ideologie maakt het heel moeilijk om een economie in depressie te begrijpen. Hoezo depressie? Het was slechts een recessie, en daar zijn we uit.
Helaas is de eurozone niet uit het dal, en Nederland is, samen met Duitsland, hier debet aan.
Toen de crisis als gevolg van wanbeleid van Westerse, vooral Angelsaksische banken de crisis uitbrak, heeft de eurozone als enige grote economie geweigerd om de overheidsinvesteringen te verhogen. De overheden redden de banken, maar niet de economie. Als de kapitaalverschaffers maar voldoende rendement hebben, komt het voor de werknemers uiteindelijk ook wel weer goed. Het financiële circus draait inmiddels weer op volle toeren. Alleen in Duitsland en Nederland loopt de werkloosheid terug.
Nu dreigt het gevaar dat mensen gaan zeggen: als alle andere leden van de eurozone hetzelfde beleid hadden gevoerd – bezuinigen en liberaal hervormen – dan zouden ze er nu veel beter hebben voorgestaan. Dit is absoluut niet het geval – ik zal dit nader toelichten.
De andere leden hebben bezuinigd, Griekenland voorop. Bezuinigen in een depressie is buitengewoon onverstandig. De lonen dalen en de inkomens worden ontoereikend voor de noodzakelijke consumptie en het aflossen van schulden. Oh, hebt u schulden? Dan maken we u werkloos, zodat u tijd hebt om uw schulden af te lossen. Dat het inkomen van de werknemers daalt, en er steeds minder geld overblijft om schulden af te lossen – ja, dat is moeilijk te vatten voor mensen met een neoliberale bril op.
Dat de PvdA met de VVD is gaan regeren is een strategische fout van de eerste orde. Dat vooraanstaande PvdA-economen de bezuinigingen in de media zijn gaan verdedigen is onvergeeflijk. De fysicus Samson en de landbouw-ingenieur Dijsselbloem zijn met open ogen maar met een gesloten geest, erin getuind. Net zoals Oranje er in 1974 intuinde, hebben deze PvdA-leiders ten onrechte naar Duitsland geluisterd en het land braaf gevolgd. En dan maar weer met het morele vingertje naar Griekenland wijzen. De Griekse minister van Financien had gewoon de betere analyse – maar het typische vooroordeel van het Noorden ten opzichte van het Zuiden was te sterk. Hoe kunnen die luie en slappe Mediterranen nou ooit gelijk hebben.
Als gevolg van het stimuleringsbeleid van landen zoals China, India, Brazilie, Rusland en de USA is de wereldeconomie niet ineengestort. Nu staan Nederland en Duitsland klaar om daar het meest van te profiteren, omdat zij ondertussen hun concurrentiekracht aan het verbeteren waren. In de economische literatuur van niet-neoliberale snit heet dit parasitisme.
Het neoliberale volksdeel is dus blij met de prestaties van het kabinet en de VVD wordt hiervoor beloond met een relatief verlies. Het sociaal-democratische volksdeel, echter, voelt aan dat de PvdA haar historische taak heeft verloochend (wie zei ook alweer dat hij zijn ideologische veren had afgeschut? Ja, de ex-vakbondsman, ex-premier, en nu een mainstream-bankier Wim Kok). De uitslag van de verkiezingen laat dit goed zien – een verpletterende nederlaag. Een fractie van 9 mensen moet nu een list bedenken. Mijn advies is op zoek te gaan naar goede economen, die de doelstellingen van de PvdA van harte onderschrijven en niet uit carriere-overwegingen zich hebben aangesloten bij de neoliberalen aan de universiteiten. De PvdA-economen aan de universiteiten moeten zich gaan verdiepen in heterodoxe stromingen, zodat ze weerstand kunnen bieden aan de mainstream-economie
Piet Keizer 