Robbert Dijkgraaf en het NWO
In zijn column over de sluipmoord op het NWO (NRC, 3-4 januari 2015) toont Robbert Dijkgraaf zich een monodisciplinair wetenschapper. De manier waarop hij dit standpunt verdedigt is echter onbevredigend. In de eerste plaats, maakt hij geen onderscheid tussen α, β en γ-wetenschappen, terwijl de objecten van onderzoek substantieel van elkaar verschillen. In de tweede plaats, definieert hij niet op basis van welke criteria verschillende disciplines van elkaar verschillen. Het lijkt erop dat hij de in Nederland gegroeide traditie vertrouwt: “de Nederlandse wetenschap heeft een hoog niveau van wetenschap weten te bewaken”. Het monodisciplinaire karakter wordt vervolgens verdedigd door de stelling dat het teveel gevraagd is om alle gezichtspunten in te nemen.
Kijken we naar de economische wetenschap, dan zien we dat de macht in handen ligt van de stroming die zich theoretisch beperkt tot het verklaren van het economische aspect van het menselijk handelen, terwijl het claimt een empirische wetenschap is, die het functioneren van de economie kan verklaren. Jammer voor de psychologie en de sociologie: wij, economen, hebben dit terrein al bezet!
Deze grove fout – het verwarren van aspect-systeem met subsysteem – is verergerd door de oprichting van de econometrie en de bedrijfskunde in de jaren zeventig – beide zero-disciplinaire wetenschappen.
Nu wordt het zogeheten T-model gebruikt (zie Dijkgraaf’s column) – de economische crisis laat zien dat de gevestigde macht enorm heeft gefaald. De economen die hun object realistischer benaderen zijn helaas systematisch gemarginaliseerd. Creatieve individuen worden uitgesloten, dan wel niet toegelaten – zeker ook niet bij het NWO. Het beeld van concurrentie (USA) en polderen (NL) klopt niet – in beide gevallen is sprake van rivaliteit, dominantie en onderdrukking. Om uit de economisch-wetenschappelijke crisis te komen, is het nodig om een goed theoretisch fundament te leggen onder een multidisciplinair-economische wetenschap. Daar zijn, ondanks de crisis, de instituties niet op gebouwd. Zeker ook de NWO niet.
Dr. Piet Keizer
Assocate Professor Economic Methodology
Utrecht University School of Economics
05-01-2015
309 woorden
Piet Keizer 